İş görüşmesine girmeden önce hepimiz bir miktar stres ve kaygı hissederiz. Özellikle çok istediğiniz bir pozisyon varsa, iş görüşmesinde başarılı olabilmek için başınızda beliren o baskı daha da artabilir. Ben de daha önce birçok iş görüşmesinde stres yaşadım ve bu süreçlerde başarılı olabilmek için bazı psikolojik yöntemleri öğrenmek zorunda kaldım. Bu yazımda, iş görüşmesinde başarılı olmanıza yardımcı olacak psikolojik stratejilerden bahsedeceğim. Kendi deneyimlerimden yola çıkarak, bu süreçte nasıl ilerlediğimi anlatacak ve ayrıca faydalandığım kitaplardan alıntılarla bu konuda derinleşeceğiz.
1. Pozitif Düşünme: Zihinsel Hazırlık
İş görüşmesine gitmeden önce en önemli şeylerden biri, zihinsel hazırlıktır. Ben de bir zamanlar her görüşmeye kaygıyla gitmiş ve "acaba beceremem mi?" diye düşünmüş biriydim. Ancak fark ettim ki, bu kaygılar sadece olumsuz düşüncelerin bir sonucuydu ve görüşmeye başlamadan önce kendimi pozitif düşüncelerle hazırlamak çok önemliydi.
The Power of Positive Thinking (Pozitif Düşünmenin Gücü) adlı kitabında, Norman Vincent Peale, “Kendi kendine olumlu konuşma ve güven duygusu geliştirme, başarıyı getirir” diyor. Bu kitap, bana görüşmeler öncesinde kendimi sakinleştirmeyi ve "Bu görüşmeyi başarabilirim" şeklinde pozitif bir zihinle gitmeyi öğretti. Görüşme sırasında heyecanlı olsam da, zihinsel olarak hazırlıklı olmanın beni ne kadar rahatlattığını fark ettim.
Görüşmeye gitmeden önce birkaç dakika ayırarak derin nefes almak ve zihinsel olarak rahatlamaya çalışmak bu kaygıları minimize etmek için çok etkili bir yöntem oldu.
2. Hazırlıklı Olmak: Bilgi ve Araştırma
İş görüşmesinin bir kısmı, başvurulan pozisyon ve şirket hakkında bilgi sahibi olmanıza dayanır. Benim deneyimime göre, hazırlıksız gitmek, her zaman kötü bir izlenim bırakıyor. Bu yüzden, şirketin vizyonu, kültürü, son dönemdeki gelişmeleri ve başvurduğum pozisyonun gereksinimleri hakkında kapsamlı bir araştırma yapmak çok önemlidir.
What Color Is Your Parachute? (Paraşütün Rengi Ne?) adlı kitabında, Richard N. Bolles, "İyi bir iş görüşmesi, yalnızca sorulara verilen cevaplardan değil, aynı zamanda şirket hakkında ne kadar bilgi sahibi olduğunuzdan da geçer" diyor. Bu bakış açısı, benim iş görüşmelerimde önemli bir fark yaratmamı sağladı. Hazırlıklı olduğunuzda, kendinizi daha güvenli hissediyorsunuz ve aynı zamanda mülakata katılan diğer kişilere göre daha dikkat çekici oluyorsunuz.
İyi bir hazırlık, görüşme sırasında doğru soruları sormanıza ve işin gereksinimlerini doğru bir şekilde yerine getireceğinizi hissettirmenize yardımcı olur. Bu da sizin profesyonel imajınızı güçlendirir.
3. Görüşme Sırasında Sakin Kalmak: Nefes Teknikleri ve Bedensel Dil
Görüşme sırasında kaygının yükselmesi tamamen normaldir, ancak bu kaygıyı kontrol altına almayı öğrenmek büyük bir fark yaratabilir. Ben ilk başlarda görüşmelerde heyecanımı kontrol etmekte zorlanıyordum ve bu da söylediklerimi etkiliyordu. Ancak, birkaç basit nefes tekniği ve beden diline dikkat etmek, rahatlamama yardımcı oldu.
Amy Cuddy’nin Presence (Varlık) adlı kitabında, beden dilinin gücü üzerine önemli bir noktaya değiniyor. Cuddy, “Beden dilini doğru kullandığınızda, yalnızca başkalarına güven verdiğiniz gibi, kendinize de güven duygusu kazandırırsınız” diyor. Bu ifadeyi duyduğumda, vücut dilimin görüşme üzerindeki etkisini fark ettim. Sadece konuşmalarım değil, duruşum da ne kadar güçlü ve güven veren bir izlenim bırakmamı sağlıyordu.
Görüşmeye gitmeden önce birkaç dakika boyunca derin nefes alıp beden dilimi rahat tutmaya çalışmak, sakin kalmamı ve daha etkili bir şekilde kendimi ifade etmemi sağladı.
4. Görüşme Sonrasında İletişimi Sürdürmek: Takip ve Teşekkür
Birçok kişi, iş görüşmesi sonrasında hemen unutup bir sonraki görüşmeye odaklanır. Ancak görüşme sonrası yapılan takip, çoğu zaman büyük fark yaratır. Ben de birkaç kez görüşme sonrası teşekkür e-postası atmayı unuttuğumda, bu küçük ama önemli adımın ne kadar fark ettiğini öğrendim.
Influence: The Psychology of Persuasion (Etkileme: İkna Psikolojisi) kitabında Robert Cialdini, "İnsanlar kendilerine teşekkür edilen, takdir edilen kişilere daha yakın hissederler" diyor. Görüşme sonrası kısa bir teşekkür mesajı, ilgilendiğiniz pozisyona olan bağlılığınızı ve saygınızı gösterir. Bu, iş görüşmesinde fark yaratmanıza yardımcı olabilir.
Ayrıca, şirket hakkında öğrendiğiniz yeni bilgilerle teşekkür e-postasına birkaç kişisel yorum eklemek, sizin ilgilendiğinizi ve aktif bir aday olduğunuzu gösterir. Bu basit iletişim, diğer adaylardan sizi ayıran küçük ama etkili bir fark yaratır.
5. Görüşme Sırasında Duygusal Zeka Kullanmak
Duygusal zeka, iş görüşmesinde karşılaştığınız kişilerin ruh halini anlamak, onlara empati göstermek ve gerektiğinde doğru tepkiyi verebilmek anlamına gelir. Benim iş görüşmelerimde en çok zorlandığım alanlardan biri, karşımda duran kişinin beklentilerini anlamaktı. Ancak zamanla, görüşmelerde daha dikkatli dinlemeyi ve duygusal zekamı kullanmayı öğrendim.
Daniel Goleman’ın Emotional Intelligence (Duygusal Zeka) kitabında, "Duygusal zekaya sahip insanlar, başkalarının duygusal tepkilerini doğru bir şekilde anlayabilir ve buna uygun şekilde davranabilirler" diyerek, iş hayatındaki ilişkilerin önemini vurguluyor. Görüşme sırasında, karşınızdaki kişilerin söylediklerine odaklanarak, onların ihtiyaçlarını daha iyi anlayabilir ve buna uygun cevaplar verebilirsiniz. Bu da sizin görüşmedeki başarınızı artırır.
6. Hedef Belirleme: Hedefinize Odaklanın
İş görüşmesinin en önemli adımlarından biri de, hedeflerinizi net bir şekilde belirlemektir. Ben ilk başlarda iş görüşmelerinde net hedefler koymadığımda, görüşmeler çok verimsiz geçiyordu. Ancak her görüşme öncesinde, kendime ne elde etmek istediğimi belirledim: bu pozisyonda hangi becerilerimi kullanmak istiyorum, ne gibi katkılar yapabilirim, ve en önemlisi, bu şirketle birlikte nasıl büyüyebilirim?
Stephen Covey’nin The 7 Habits of Highly Effective People (Etkili İnsanların 7 Alışkanlığı) kitabında, hedef belirlemenin ve buna odaklanmanın iş hayatındaki başarı için kritik olduğunu vurguluyor. Covey, “Başarıya giden yol, neyi başarmak istediğinizi netleştirmenizle başlar” diyerek, her iş görüşmesinin bir öğrenme fırsatı ve kariyer hedeflerinize ulaşma adımı olması gerektiğini hatırlatıyor.
Sonuç olarak, iş görüşmesinde başarılı olmanın psikolojik yöntemleri, hazırlıklı olmak, kendinize güvenmek, beden dilini doğru kullanmak ve duygusal zekayı devreye sokmaktan geçiyor. Bu stratejileri hayatıma entegre ettiğimde, daha fazla güven duyarak görüşmelere girmeye başladım ve başarım arttı. İş görüşmeleri sadece yeteneklerinizi değil, aynı zamanda zihinsel yaklaşımınızı da gösterdiğiniz anlar. Bu yüzden, zihin hazırlığınızı doğru yaparak, her görüşmeyi bir öğrenme fırsatına dönüştürebilirsiniz.